Het slimme ontspanningsboek

Help leerlingen om stress te verminderen. Francine Jellesma. Uitgeverij SWP, 2021.

Ontspannen is belangrijk voor de hersenen en lichaam om in balans te blijven. Regelmatig heb ik als orthopedagoog te maken met kinderen die stressklachten hebben of zelfs overbelast raken en daardoor perioden niet naar school kunnen. Ook in de media komen berichten over de toename in overbelasting bij kinderen, zoals een aantal jaar geleden in het jeugdjournaal, waar verslaggeefster Malou Petter op bezoek ging bij Fleur (12 jaar), die in groep 7 helemaal vastliep: Veel kinderen hebben last van stress (jeugdjournaal.nl). In de klas zoeken leerkrachten regelmatig naar afwisselende ontspanningsoefeningen. Ik werd daarom ook erg geprikkeld door de titel van dit boek en was benieuwd naar wat de leerkracht in de klas allemaal kan bijdragen om stress bij leerlingen te verminderen.

Het boek is bedoeld voor leerkrachten van de basisschool en varieert in wetenschappelijke theorieën over stress en ontspanning, neurobiologische informatie en een heel scala aan praktische korte oefeningen die zo inzetbaar zijn in de klas. Het boek ziet er aantrekkelijk, leesbaar en overzichtelijk uit. Elk hoofdstuk bestaat uit twee delen, deel A vertelt de theorie en deel B is het praktische deel met oefeningen. Het mooie vind ik dat er veel ontspanningsoefeningen instaan, maar ook oefeningen om psycho-educatie te geven over dit onderwerp. Dat maakt dit boek wel onderscheidend en compleet. En met aparte kaders worden door ‘Carlijn Superbrein’ ingewikkelde neurologische bevindingen en interessante weetjes uitgelegd.

Hoofdstuk 1 is een korte inleiding en hoofdstuk 2 vertelt de betekenis van ontspanning en de tegenstelling met stress. Er wordt uitgelegd wat stress en ontspanning is, wat kinderen in het dagelijks leven stress kan geven en hoe stress zich vertaalt in de schoolsituatie. Om stress op school te voorkomen wordt ingegaan op een aantal zaken, zoals passende leerstof en een veilig klassenklimaat.

Hoofstuk 3 vertelt je hoe je kinderen manieren leert om met stressvolle situaties om te gaan. Er wordt ingegaan op een aantal strategieën die kinderen gewoonlijk inzetten, namelijk probleem oplossen, afleiding zoeken, steun zoeken of ontsnappen/vermijden en welke aanpakken gebruikt kunnen worden om leerlingen de juiste strategieën in te zetten.

In hoofdstuk 4 t/m 13 wordt per thema theoretische informatie gegeven en worden oefeningen omschreven. Dit is handig om te variëren en om aan te sluiten bij interesses en talenten van een kind. De volgende thema’s komen aan bod: muziek, beeldende vorming/creativiteit, gezonde slaapgewoonten, meditatie/ontspanningstechnieken, verhalen/fantasie/spel, geuren, sport/spel, flora/fauna, lichamelijke ontspanning en humor.

Ik heb dit boek met plezier en ontspanning gelezen! Er staat veel informatie in en er worden zeer veel oefeningen beschreven die zo inzetbaar zijn in de groep of met een klein groepje kinderen. Bij elke oefening staat het doel beschreven, welk materiaal nodig is, een uitleg van de oefening en wat er na afloop van de oefening gedaan kan worden. Voor sommige oefeningen is het wel handig goede passende ruimte te hebben of buiten (in de natuur) uit te voeren. Ze zijn goed in te passen in de lessen van bewegingsonderwijs, creatieve vorming, wereldoriëntatie, maar ook de taalles of tussen lessen apart. Ik vind het boek een aanrader voor alle leerkrachten die met dit onderwerp bezig willen zijn in de klas, want tenslotte zorgen ontspannen leerlingen ook voor een ontspannen leerkracht!

Francine Jellesma is gepromoveerd kinderpsycholoog en heeft veel praktijkervaring. Ze schrijft boeken en coacht leerkrachten, ouders en kinderen.

Interesse in dit boek? Klik hier om het boek bij BOL te bestellen (Dit is een affiliatelink. Als jij iets koopt via deze link ontvangt BreinBloeiers daar een klein percentage van).

Terug naar de boekentips.

Deze review is geschreven door Judith de Vries. Zij is orthopedagoog generalist en werkzaam bij een schoolbestuur. Zij heeft PABO gedaan en adviseert in haar werk leraren en ouders. Ze is tevens supervisor NVO en NIP.