Literatuurlijst
Deze website is niet zomaar tot stand gekomen. Daar ging heel veel leeswerk aan vooraf! Daar is flink wat tijd in gaan zitten. En dat niet alleen. Ik ben ook actief op LinkedIn en ben daar met veel deskundigen in contact gekomen die mij van nieuwe kennis en inzichten hebben voorzien. Nog steeds!
Het ontwikkelen van deze website was tevens een persoonlijk ontwikkelproces, eentje die begon met het optekenen van informatie over de onderwerpen van deze website in eenvoudige Hema schriften. Die met zo'n bruine kaft, je kent ze vast. Mijn lieve dochter versierde ze voor me. Een ding is me duidelijk: er is nog een boel te leren en nieuwe inzichten uit toekomstig onderzoek vragen om bijsturing van eerdere inzichten. Vasthouden aan iets vanwege 'het geloof' of 'de overtuiging' doet tekort aan wat er allemaal nog te ontdekken en te leren valt. Als ik iets heb geleerd is het dat kennis evolueert. Hieronder kun je lezen wat ik zoal gelezen heb om deze website vorm te geven. Lang niet alles past hier, daarom vind je hier verwijzingen naar de (voor mij) belangrijkste uitgaven en publicaties.
A
Aberson, B. (2014). ‘Building Executive Functioning in Children Through Problem Solving’. Handbook of Executive Functioning, 509 – 522. Springer.
Ackerman, P.L., Beier, M.E. & Boyle, M.O. (2005) | ‘Working memory and intelligence: The same or different constructs?’ Psychological Bulletin, 131(1), 30-60.
Adolphs, R. (2003). Cognitive neuroscience of human social behavior. Nature Reviews Neuroscience, 4, 165-178.
Allal, L. (2020). Asessment and the co-regulation of learning in the classroom. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 27 (4), 332-349.
Alloway, T.P. (2009). Working memory, but not IQ, predicts subsequent learning in children with learning difficulties. European Journal of Psychological Assessment, 25, 92-98.
Alloway. T.P. (2012). Can interactive working memory training improve learning? Journal of Interactive Learning Research, 23, 297-207.
Alloway, T.P., Gathercole, S.E., Adams, A.M. & Willis, C.S. (2005) | ‘Working memory abilities in children with special educational needs’. Educational and Child Psychology, 22(4), 56-67.
B
Baddeley, A. (2003). Working memory: Looking back and looking forward. Nature reviews: Neuroscience, 4, 417-423.
Baker, J. (2009). Opvoedwijzer Driftbuien & Woedeaanvallen. Omgaan met boosheid en frustratie bij kinderen met autisme en ADHD. Amsterdam: Hogrefe.
Baurain, C., & Nader-Grosbois, N. (2012). Socio-Emotional Regulation in Children with Intellectual Disability and Typically Developing Children in Interactive Contexts. ALTER-European Journal of Disability Research/Revue Européenne de Recherche sur le Handicap, 6, 75-93.
Benson, J.E., Sabbagh, M.A., Carlson, S.M., & Zelazo, P.D. (2013). ‘Individual differences in executive functioning predict preschoolers’ improvement from theory-of-mind training.’ Developmental Psychology, 49(9), 1615-1627. doi: 10.1037/a0031056.
Berry, D. (2012). ‘Inhibitory control and teacher-child conflict: Reciprocal associations across the elementary-school years’. Journal of Applied Developmental Psychology, 33, 66 – 76.
Bryce, D., & Whitebread, D. (2012). The development of metacognitive skills: evidence from observational analysis of young children's behavior during problem-solving. Metacognition and Learning, 7, 197-217.
Butler, D.L. (2021). Enabling educators to become more effective supporters of SRL. Commentary on a special issue. Metacognition and Learning, 16 (2), 667-684.
C
Caviglioli, O. (2021). Dubbel coderen. De kracht van woord + beeld in je les. Bazalt Educatieve Uitgaven.
Conway, A.R., Kane, M.J. & Engle, R.W. (2003) | ‘Working memory capacity and its relation to general intelligence’. Cognitive Science, 7(12), 547-552.
Cooper-Kahn, J. & Foster, M. (2015). Executieve functies versterken op school, een praktische gids voor leerkrachten. Hogrefe.
Cooper-Kahn, J. & Dietzel, L. (2015). Vergeten, kwijt en afgeleid: Opvoedwijzer om executieve functies bij kinderen te versterken.
Cook, J. (2021). Ik heb het zo druk. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Cook, J. (2021). Feedback is fantastisch. Een verhaal over omgaan met kritiek en complimenten! Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Cresswell, C. & Willetts, L. (2019). Help je kind bij angst en zorgen. Een gids voor ouders. Uitgeverij Nieuwezijds.
D
Dalgliesh, C. (2017). Overprikkeld. Praktische strategieën om de wereld van je prikkelgevoelige kind te structuren. Amsterdam: Hogrefe.
Dawson, P. & Guare, R. (2019). Executieve functies bij adolescenten en kinderen, een praktische gids voor diagnostiek en interventie. Amsterdam: Hogrefe.
Dawson, P. & Guare, R. (2016), Slim maar, help kinderen hun talenten benutten door hun executieve functies te versterken. Amsterdam: Hogrefe.
Dawson, P. & Guare, R. (2024). Coachen van leerlingen met zwakke executieve functies. Praktische strategieën voor op school. Amsterdam: Hogrefe.
Dawson, P. & Guare, R. (2014). ‘Interventions to Promote Executive Development in Children and Adolescents’. Handbook of Executive Functioning, 427 – 444. New York: Springer.
Deak, J., & Deak, T. (2019). Ken je brein! .. en haal eruit wat erin zit. Rotterdam: Bazalt Educatieve uitgaven.
De Bruyckere, P., Kirschner, P. & Hulshof, C. (2016). Jongens zijn slimmer dan meisjes: 35 mythes over leren en onderwijs. Amsterdam: Lannoo Campus.
Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, Vol 55(1), 68-78.
De Leeuw, B. (2023). Overprikkeling voorkomen. Vaardigheden en technieken voor (jong) volwassenen met autisme (ASS) en/of ADHD. Amsterdam: SWP.
De Pree, W. (2024). Angst. Wat echt werkt bij kinderen die snel angstig zijn. Kalmthout: Pelckmans.
Dehn, M.J. (2014). ‘Supporting and Strengthening Working Memory in the Classroom to Enhance Executive Functioning’. Handbook of Executive Functioning, 495 – 508. New York: Springer.
De Smul, M., Heirweg, S., Devos, G., & VAn keer, H. (2020). It's not only about the teacher! A qualitative study into the rol of school slimate in primary schools' implementations of self-regulated learning. School Effectiveness and School Improvement, 31 (3), 381-404.
Dewitte, K. & Dewitte, G. (2024). Mijn kind heeft DCD. Gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners. Uitgeverij Lannoo.
Diamond, A. & Lee, K. (2011). ‘Interventions shown to aid Executive Function Development in Children 4 to 12 years old,’. Science, 333, 959 – 964.
Diamond, A. (2013). ‘Executive Functions’. The Annual Review of Psychology, 64, 135–68. doi: 10.1146/annurev-psych-113011-143750.
Dijkstra, P., Bunnik, P. & Krikke, A. (2021). Zelfregulerend leren. Effectiever leren met leerstrategieën. Amsterdam: Boom.
Donk, M. van der, Tjeenk-Kalf, A. & Hiemstra-Beernink, A. (2015). Beter bij de les. Training in executieve functies. Lannoo Campus.
Drenth, A. (2024). Beter slapen doe je zo. Altamira.
Dunn, W. (2023). Leven met sensaties. Begrijp je zintuigen. Amsterdam: Pearson.
Dweck, C. S. (2017). Mindset. Changing the way you think to fulfil your potential. London: Robinson.
E
Eichhorn, J. (2023). Focus. Ontwikkel aandacht en concentratie bij jonge kinderen. Huizen: Pica.
Entwisle, P.C. & Shinaver, C. (2014). ‘Working Memory Training and Cogmed’. Handbook of Executive Functioning, 475 – 494. Springer.
F
Feryn, S. (2021). Kleuters laten groeien in executieve functies. Hoe? Zo! Zet je EF-bril op. Praktijkboek. Lannoo Campus.
G
Gathercole, S.E. & Alloway, T.P. (2014). De invloed van het werkgeheugen op het leren. Handelingsgerichte adviezen voor het basisonderwijs. Amsterdam: SWP.
Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(1), 41–54.
Green, R. W. (2023). Het explosieve kind. Over het begrijpen en opvoeden van snel gefrustreerde, chronisch inflexibele kinderen. Amsterdam: Nieuwezijds.
Goldstein, S., Naglieri, J.A., Princiotta, D. & Otero, T.M. (2014). ‘Introduction: A History of Executive Functioning as a Theoretical and Clinical Construct’. Handbook of Executive Functioning, 3 – 12. Springer.
Guijt, L. (2023). Perceptie. Verrassende inzichten die je leven voor altijd veranderen. VMN media.
H
Hallowel, E. & Jensen, P. (2009). Opvoedwijzer ADD & ADHD. Tips en strategieën voor ouders van kinderen met aandachtsproblemen. Amsterdam: Hogrefe.
Hattie, J. (2014). Leren zichtbaar maken. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven. Gent: Abimo.
Herrewijn, B., & Monfils, E. (2019). Breinhelden, doordacht werken aan executieve functies, een programma voor groep 1/2. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Herrewijn, B., & Monfils, E. (2019). Breinhelden, doordacht werken aan executieve functies, een programma voor groep 3/4. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Herrewijn, B., & Monfils, E. (2019). Breinhelden, doordacht werken aan executieve functies, een programma voor groep 5/6. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Herrewijn, B., & Monfils, E. (2020). Breinhelden, doordacht werken aan executieve functies, een programma voor groep 7/8. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Herrewijn, B., & Kerkvliet, M. (2023). Breinhelden: tips voor thuis. Versterk de executieve functies van je kind. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Herrewijn, B., & Kerkvliet, M. (2023). Breinhelden oefenprogramma. Versterken van executieve functies bij individuele kinderen en kleine groepen. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Hirsch, E.D, jr. (2019). Why knowledge matters. Rescuing our children from failed educational theories. Cambridge: Harvard Education Press.
Hoekstra, N.A.H., Van den Berg, Y.H.M., Lansu, T.A.M., Mainhard, M.T. & Cillessen, A.H.N. (2023). Teachers’ goals and strategies for classroom seating arrangements: A qualitative study. Teaching and Teacher Education, 124, 1-11.
Hollingsworth, J. & Ybarra, S. (2020). Expliciete directe instructie 2.0. Tips en technieken voor een goede les. Huizen: Pica. Gent: Abimo.
Hutsebaut, J. & Nijssens, L. (2023). Mentaliseren in de klas. Het belang van de ander zien, contact maken en vertrouwen opbouwen. Amsterdam: Boom.
I
-
J
Jacobs, E. , Mazzone, S. , Simon, P., & Nader-Grosbois, N. (2019) The Unexpected Impact of Parental Emotional Socialization on Theory of Mind and Emotion Regulation: The Case of Children with Intellectual Disabilities. Psychology, 10, 1302-1332.
Jellesma, F. (2021). Het slimme ontspanningsboek. Help leerlingen om stress te verminderen. Uitgeverij SWP.
Jolles, J. (2016). Het tienerbrein: over de adolescent tussen biologie en omgeving. Amsterdam: AUP.
Jolles, J. (2020). Leer je kind kennen. Over ontplooiing, leren, denken en het brein. Amsterdam: Uitgeverij Pluim.
K
Kagan, S. (2020). Coöperatieve werkvormen. Voor elke groep en ieder vak. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Kandel, E.R. (2004). The molecular biology of memory storage: A dialog between genes and synapses. Bioscience Reports, 24, 475-522.
Kendall-Taylor, N., Erard, M., Davey, L., & Simon, A. (2010). Air traffic control for your brain: Translating the science of executive function using a simplifying model. Washington, DC: FrameWorks Institute.
Kirschner, P.A., Hendrick, C., & Heal, J. (2023). De kunst en kunde van het lesgeven. Baanbrekende literatuur over lesgeven en lerareneffectiviteit en de betekenis daarvan voor de praktijk. Culemborg: Phronese.
Klingberg, T., Forssberg, H. & Westerberg, H. (2002) | ‘Training of working memory in children with ADHD’. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 24(6), 781-791.
Kulman, R. (2013). Train je brein en benut je talenten, tips & tools voor tieners om executieve functies te versterken. Amsterdam: Hogrefe.
L
-
M
Malfait, C. (2020). Groeien in executieve functies. Hoe? Zo! Leuven: LannooCampus.
McKay, M., Wood, J. & Brantley, J. (2021). Omgaan met overweldigende emoties. Werkboek dialectische gedragstherapie. Amsterdam: Hogrefe. + 52 trainingskaarten (McKay &Wood).
Meltzer, L., Sales Pollica, L. & Barzillai, M. (2007). ‘Executive Function in the Classroom: Embedding Strategy Instruction into Daily Teaching Practices.’ Executive Function in Education, From Theory to Practice, 165 – 193.
Mens, M., Boonstra, M. & Tjallema, M. (2013). Breinsleutels, voor leerkrachten in het primair en speciaal onderwijs. Rotterdam: CED-groep.
Mens, M. (2020). Bananenschillen op school. Over uitglijders in je denken. Huizen: Pica.
Miller, G.A. (1956). ‘The Magical Number Seven, Plus or Minus Two: Some Limits on Our Capacity for Processing Information.’ Psychological Review. 63 (2): 81 97. Doi:10.1037/h0043158.
Miyake, A. & Friedman, N.P. (2012). The nature and organizatiion of individual differences in executive functions: Four general conclusions. Current Directions in Psychological Science, 21, 8-14.
Muijs, D., & Bokhove, C. (2020). Metacognition and Self-Regulation: Evidence Review. London: Education Endowment Foundation.
N
-
O
-
P
Pameijer, N. (2021). Handelingsgericht werken, samenwerken aan schoolsucces. Den Haag/Leuven: Acco Learn.
Peeters, J. (2022). Zelfregulerend leren. Hoe? Zo! Tielt: LannooCampus.
Posner, M.I., Rothbart, M.K., Sheese, B.E. & Voelker, P. (2014). Developing attention: Behavioral and brain mechanisms. Advances in Neuroscience, 1-9.
Posner, M.I. & Raichle, M.E. (eds) (1998). Neuroimaging of Cognitive Procsses. Proceedings of the National Academy of Sciences of the U.S., 95:763- 788.
Q
-
R
Roozendaal, M. & Vreeswijk, S. (2023). Wijzer in leren. 11 praktische lessen over hoe je brein leert. Zien in de klas. Maarssen: Uitgeverij Leren Lukt.
S
Sanders, B. (2023). Taalontwikkelingsstoornissen in het basisonderwijs en het speciaal basisonderwijs. Signaleren, praktische handelingsadviezen en tips. Lannoo Campus.
Sanders, B. (2022). Taalontwikkelingsstoornissen bij het jonge kind (0-8 jaar). Signaleren, praktische handelingsadviezen tips. Lannoo Campus.
Scherder, E. (2017). Signing in the brain. Over de unieke samenwerking tussen muziek en de hersenen. Amsterdam: Athenaeum - Polak & Van Gennep.
Scherder, E. (2014). Laat je hersenen niet zitten. Hoe lichaamsbeweging de hersenen jong houdt. Amsterdam: Athenaeum - Polak & Van Gennep.
Schmeichel, B.J., Volokhov, R.N. & Demaree, H.A. (2008) | ‘Working memory capacity and the self-regulation of emotional expression and experience’. Journal of Personality and Social Psychology, 95(6), 1526-1540.
Shipstead, Z., Redick, T. S., & Engle, R. W. (2012). ‘Is Working Memory Training Effective?’. Psychological Bulletin. Advance online publication. doi: 10.1037/a0027473.
Smidts, D., & Huizinga, M. (2017). Gedrag in uitvoering, over executieve functies bij kinderen en pubers. Amsterdam: Boom.
Southam-Gerow, M.A. (2021). Emotieregulatie bij kinderen en adolescenten. Praktische gids voor professionals. Amsterdam: Hogrefe.
Spencer, K. (2017). Breinvriendelijk onderwijs. Feiten, praktische tips en coöperatieve structuren. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
Swaab, D. Wij zijn ons brein. Van baarmoeder tot alzheimer. Amsterdam: Uitgeverij Pluim.
Swaab, D. (2023). Ons creatieve brein. Hoe mens en wereld elkaar maken. Amsterdam: Uitgeverij Pluim.
Swaab, H., Bouma, A., Hendriksen, J. & König, C. (redactie). (2017). Klinische kinderneuropsychologie. Amsterdam: Boom.
T
Timmerman, K. (2018) | Aandachts- en werkhoudingsproblemen bij kinderen en jongeren | Acco.
U
-
V
Van den Brekel, C. (2020). Zelfsturing in de klas. Zo doe je dat! 8 aanraders. Dordrecht: Instondo.
Van den Branden, K. & Vanbuel, M. (2023). Taal op school. 75 vragen over taalbeleid in het secundair onderwijs. Uitgeverij Pelckmans.
Van de Wiel, M. (2016). Executieve functies in de klas. Maak leren sterk. 11 aanraders. Dordrecht: Instondo.
Van der Stigchel, S. & Elbrink, L. (2020). Grip op je aandacht. 50 tips voor meer concentratie en focus. Inclusief thuiswerktips. Amsterdam: Maven Publishing.
Van der Stigchel, S. (2024). Beter leren kijken. Visuele skills in een wereld vol afleiding. Amsterdam: Maven Publishing.
Van Tetering, M.A.J. (2018). Determinants of the neuropsychological development of schoolchildren and adolescents: On self-regulation, boy-girl differences and parental education (Doctoral dissertation). Amsterdam: Center for Brain & Learning, Faculty of Behavioural and Movement Sciences, Vrije Universiteit Amsterdam, The Netherlands.
Vissers, C., Isarin, J., Hermans, D. & Jekeli, I. (2022). Taal in het kwadraat. Kinderen met TOS beter begrijpen. Huizen: Uitgeverij Pica.
W
Walhout, J. (2014) | ‘De wankele basis van het beelddenken’. onderzoekonderwijs.net/2014/10/20/de-wankele-basis-van-beelddenken.
West Gaskins, I. & Pressley, M. (2007). ‘Teaching Metacognitive Strategies That Address Executive Function Processes within a Schoolwide Curriculum’. Executive Function in Education, From Theory to Practice, 261 – 286.
Wiel, van de M. (2018). Executieve functies in de klas. Maak leren sterk. 11 aanraders. Dordrecht: Instondo.
Willingham, D.T. (2021). Why don't students like school. A cognitive scientist answers questions about how the mind works and what it means for the classroom (second edition). Hoboken: Jossey-Bass.
Wood, D., Bruner, J. S. & Ross, G. (1976). The role of tutoring in problem-solving. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 17, 89–100.
X
-
Y
Yurgelun-Todd, D. (2007). Emotional and cognitive changes during adolescence. Current Opinion in Neurobiology, 17, 251-257.
Z
Zimmerman, B.J. (2013). From cognitive modelling tot self-regulation. A social cognitive career path. Educational Psychologist. 48(3), 135-147.